Ulaganja u poljoprivredu do 2027. godine oko 128 miliona eura
Javni poziv u Okviru IPARD III programa za mjeru 3: Investicije u fizički kapital vezano za preradu i marketing poljoprivrednih i proizvoda ribarstva, prezentovan je 24. juna Odboru udruženja poljoprivrede i prehrambene industrije Privredne komore Crne Gore.
Privrednici su takođe razmotrili faktoring kao alternativnu metodu finansiranja poslovanja, kao i informaciju o poslovanju u agraru za prvi kvartal ove godine.
Sjednicu je vodila sekretarka Odbora Lidija Rmuš, a u radu su pored članova učestvovali predstavnici resornog Ministarstva – Direktorata za plaćanje Marko Radonjić, Miloš Kusovac i Sanja Bulajić, Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori Nadia Kyuchukova, kao i kompanije Financial Solutions Aleksandar Konatar.
IPARD III
Generalni direktor Direktorata za plaćanje Marko Radonjić je kazao da je u 2024. godini započela realizacija IPARD III programa kroz koji je obezbjeđena grant podrška Evropske unije od 63 miliona eura (62% više u odnosu na IPARD II). Nacionalna sredstva koja prate IPARD III iznosiće oko 19 miliona eura, tako da bi ukupna ulaganja u poljoprivredu do 2027. godine, uključujući i sredstva korisnika trebalo da iznose oko 128 miliona.
Do sada su raspisana 2 javna poziva u okviru IPARDA III – prvi javni pozivi za Mjeru 7 „Diverzifikacija gazdinstva i razvoj poslovanja“, podmjere 7.1. „Podrška investicijama za razvoj ruralnog turizma“ i podmjera 7.2 „Podrška investicijama za preradu na gazdinstvu”. Poziv za Mjeru 3 –Investicije u fizički kapital vezano za preradu i marketing poljoprivrednih i proizvoda ribarstva biće objavljen 27. juna 2024. godine.
Mjera 3 IPARD III programa namijenjena je podršci ulaganju u prerađivačke kapacitete i cilj je unapređenje poslovanja subjekata u poslovanju hranom, kako bi isti ispunili sve EU standarde u pogledu bezbjednosti hrane i imali mogućnost nesmetanog stavljanja proizvoda na tržište.
Korisnici ove mjere su privredna društva upisana u Centralni registar privrednih subjekata (CRPS), kooperative i organizacije proizvođača.
Podržavaju se individualne i kolektivne investicije. Individualne investicije mogu realizovati preduzeća/privredna društva ili kooperative, dok kolektivne investicije pored koooperativa mogu realizovati organizacije proizvođača registrovane u skladu sa nacionalnim zakonodavstvom Crne Gore.
Podržava se izgradnja, rekonstrukcija ili opremanje objekata za prijem, preradu, i skladištenje proizvoda, kupovina namjenske opreme i mehanizacije; uređenje infrastrukture; izgradnja, rekonstrukcija ili opremanje postrojenja za proizvodnju energije iz obnovljivih izvora; investicije u opremanje sistema za štednju energije, zaštitu životne sredine, opremu i sredstva za ponovnu preradu repromaterijala i preradu, tretman i odlaganje otpada i nusproizvoda.
Podržavaće se investicije čiji prihvatljivi troškovi iznose od 30.000€ do 2.000.000€.
Visina podrške (javne podrške) iznosi do 50% ukupnih prihvatljivih troškova.
Dodatnih 10% može se dodijeliti za investicije koje se odnose na prečišćavanje otpadnih voda i investicije u produktivnu upotrebu otpadnog materijala – cirkularna ekonomija – i u obnovljive izvore energije.
Maksimalni nivo podrške za kolektivne investicije je kumulativno 70%.
O detaljima poziva i proceduri prijave govorili su predstavnici Direktorata Miloš Kusovac i Sanja Bulajić.
Privrednici su na sjednici iskazali veliko interesovanje za ovaj poziv i postavili brojna pitanja kako bi se što bolje pripremili za prijavljivanje koje traje do 27. avgusta.
Faktoring
Predstavnik kompanije Financial Solutions Aleksandar Konatar istakao je prednosti faktoringa kao alternativne metode finansiranja poslovanja, među kojima su brza i efikasna naplata potraživanja, namirivanje obaveza prema dobavljačima, obezbjeđenje sredstava bez zaduživanja, unapređenje bilansa i odnosa sa bankama, podrška rastu, likvidnosti i finansijskoj stabilnosti.
– Svi raspoloživi resursi faktoring kompanija usmjereni su na pružanje efikasne, pouzdane i transparentne faktoring usluge. factoring kompanije brzo i lako omogućavaju pristup sredstvima malim i srednjim preduzećima, kroz finansiranje nabavke ili kroz naplatu faktura izdatih na odloženo plaćanje – saopštio je Konatar. Predstavio je i posebnu ponudu za proizvođače hrane koja se odnosi na mogućnost zaduženja na rok od 90 dana, sa kamatnom stopom od 1,3 %, uz naknadu od 0,2%, što je povoljnije u odnosu na standardne uslove.
Poslovanje u agraru
Sekretarka Odbora Lidija Rmuš kazala je da su u toku 2024. godine, prema raspoloživim podacima Monstata, ostvarena pozitivna kretanja u prerađivačkoj industriji (rast 18,3 odsto) i industriji pića (59,2 odsto), u odnosu na isti period 2023. godine, a u poljoprivredi je došlo do pada, u otkupu poljoprivrednih proizvoda (1,8 odsto), izuzimajući mlijeko. Zbog kratkotrajnog mraza u aprilu, proizvodnja jabuka i šljiva u centralnom i sjevernom dijelu Crne Gore je skoro u potpunosti uništena.
Uvoz poljoprivedno-prehrambenih proizvoda (uključujući svilu, eterična ulja, kožu i dr.) u prva četiri mjeseca tekuće godine iznosio je 277,1 mil. eura i veći je za 5,5 % u odnosu na uporedni period 2023. godine, dok je izvoz iznosio 25,7 mil. eura i veći je za 61%.
„Ovi podaci ukazuju na neophodnost značajnijeg uključivanja države u rješavanje pitanja visokog deficita u hrani a nameće se i kao neophodnost aktivnijeg uključivanje svih aktera u društvu u cilju podrške domaćim proizvođačima kroz bolju promociju domaćih proizvoda, bolje pozicioniranje domaćih proizvoda u trgovačkim lancima i značajno veća ulaganja u razvoj domaćih kapaciteta za proizvodnju hrane“, ocjenjuje se u Informaciji.
