TIR

TIR sistem je međunarodni tranzitni sistem za prevoz robe u drumskom saobraćaju, zasnovan na TIR Konvenciji koja je stupila na snagu 1975 godine. Postoji 68 ugovornih strana TIR konvencije, a njih 58 su TIR operativne.

Šta je TIR karnet?
TIR karnet je međunarodni tranzitni dokument koji omogućava da bez dodatne procedure u carinskom području, a pod okriljem TIR konvencije, prevoznik obavi uslugu transporta u najkraćem vremenskom periodu. TIR karnet, kao jedan od glavnih stubova TIR sistema, po osnovu konvencije predstavlja vrstu osiguranja robe u transportu, pa je samim tim i najsigurniji sistem pri obavljanju istog.
TIR karnet može imati 4, 6, 14 i 20 voleta.

Ciljevi TIR sistema su:
– Pojednostavljenje i usklađivanje carinskih procedura;
– Smanjenje troškova;
– Brži protok na graničnim prelazima;
– Prevoz robe pod nadzorom carine.
Sistem funkcioniše tako što se roba prevozi plombiranim vozilima i kontejnerima, koji periodično podliježu provjeri po strogo propisanom režimu (provjeru vozila vrši Uprava carina Crne Gore); robu prati TIR karnet, kao potvrda o sprovedenim kontrolnim mjerama u polaznoj carinarnici, a zaštitu tranzitnih zemalja u pogledu carina i dažbina u toku puta, garantuje međunarodni garantni lanac. Ovlašćeni izdavaoci TIR karneta i nacionalni garanti, obično, su privredne komore zemalja članica.
TIR odjeljenje Privredne komore Crne Gore počelo je sa radom 15.01.2008. godine.

Prednosti TIR sistema su:
– smanjuje troškove transporta smanjujući formalnosti i kašnjenja u tranzitu,
– olakšava kretanje u tranzitu primjenom standardne regulative i dokumentacije,
– kao krajnji rezultat, podstiče se razvoj međunarodne trgovine,
– kašnjenja i troškovi transporta su smanjeni,
– smanjena je potreba fizičke kontrole robe u tranzitu.

Procedura za prijem u TIR sistem i potrebna dokumentacija
Prevoznici koji su zainteresovani za prijem u TIR sistem u prvoj fazi, od dokumentacije TIR odjeljenju PKCG treba da podnesu sledeće:
– Ovjerenu kopiju Rješenja o registraciji firme (koje izdaje Privredni sud Crne Gore);
– Ovjerenu licencu ili izvod licence za obavljanje međunarodnog prevoza robe (izdaje Direkcija za saobraćaj Crne Gore);
– Bilanse stanja i uspjeha za prethodne dvije godine;
– Dokaz o poznavanju TIR konvencije/ TIR procedura.
U drugoj fazi, tj, nakon podnošenja potpune dokumentacije, Udruženje će popuniti Formular za pribavljajnje odobrenja od carinskih organa i dostaviti ga Upravi carina Crne Gore. Carinski organi provjeravaju da podnosilac Prijave nije počinio više ozbiljnih prekršaja carinskih ili poreskih zakona.
Kada Uprava carina CG odobri prijem u TIR sistem, prevoznik je dužan da dostavi Prijemnu garanciju u visini od 5000 USD u obliku bankarske garancije.
Nakon toga, prevoznik, u TIR odjeljenju treba da potpiše dva primjerka Deklaracije o angažovanju. Jedan primjerak zadržava kod sebe, a drugi ostaje u TIR odjeljenju da bi se čuvao u njegovom TIR dosijeu. Takođe podnosilac dobija primerak Priručnika za držaoce TIR karneta zajedno sa potvrdom koju će potpisati izjavljujući da ga je primio i da se slaže da će poštovati pravila sadržana u njemu.
Dokumenta koja pored gore navedenih prevoznik treba da dostavi TIR odjeljenju su sledeća:
– Formular za prijem prevoznika u TIR sistem (podaci o transportnom preduzeću);
– Formular o vozilima (treba navesti vozila koja će prevoznik opredijeliti za prevoz robe u TIR sistemu);
– Ovlašćenje za TIR karnete (treba unijeti podatke o najmanje dvije osobe koje će preuzimati/vraćati TIR karnete TIR odjeljenju);
– Detalji o banci (unijeti podatke o Vašoj banci).

Izgled TIR karneta
Obrazac TIR karneta se sastoji od:
– Naslovne strane, prednje korice karneta jedinstvene žute boje;
– Robnog (žutog) manifesta, koji se ne koristi za carinske potrebe;
– Seta vaučera i kontorlnih kupona bijele i zelene boje;
– Formulara za podnošenje službenog izvještaja i zadnje korice karneta jedinstvene žute boje sa identifikacionom karticom.
TIR karnet je štampan na francuskom jeziku, sa izuzetkom naslovne strane koja je štampana na francuskom i engleskom jeziku i robnog manifesta koji je na engleskom jeziku.

Kontakt osoba: Balša Burić
Adresa: ul. Jovana Tomaševića 9/5
Telefon: 068 820 045
e-mail: bburic@pkcg.org