Zakon o privrednim društvima dobar temelj za budući razvoj kompanijskog prava
Privredna komora i Udruženje pravnika Crne Gore organizovali su 25. februara okrugli sto na temu “Zakon o privrednim društvima – izazovi i dileme”.
Predavač je bio prof. dr Vuk Radović, redovni profesor Privrednog prava na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu i član upravnog odbora Udruženja pravnika u privredi Srbije, koji je objavio više monografija i članaka iz oblasti Kompanijskog prava, Korporativnog upravljanja, Stečajnog prava i Prava preuzimanja, te učestvovao na brojnim prestižnim domaćim i međunarodnim pravnim savjetovanjima.
Zakonom o privrednim društvima iz jula 2020. godine, na novi način su uređeni registracija, upravljanje, restrukturiranje, prestanak i druga pitanja od značaja za rad privrednih društava, preduzetnika i dijela stranog društva.
U uvodnom obraćanju, dr Nina Drakić, predsjednica Privredne komore Crne Gore kazala je da se, od kada je stupio na snagu novi „privredni ustav“, crnogorski privrednici susrijeću sa brojnim izazovima u njegovoj primjeni.
– Osluškujući potrebe naših članica, kroz institucionalnu saradnju, ukazali smo da je pojedine odredbe potrebno izmijeniti ili dodatno normirati, u smislu ostvarivanja cilja ovog propisa, uređenjem organizovanja i poslovanja privrednih društava u skladu sa evropskim kompanijskim pravom, na temelju opšteprihvaćenih standarda korporativnog upravljanja i najboljih praksi – istakla je ona.
Kao glavne izazove ovog zakona, Drakić je navela odredbe o vođenju evidencije o privrednim subjektima, opravdanosti odbora za reviziju, potrebnu dvotrećinsku većinu akcionara za smanjenje osnovnog kapitala, obavezne oragne društva sa ograničenom odgovornošću, te do kraja nedefinisanu shodnu primjenu odredbi koje se odnose na akcionarska i društva sa ograničenom odgovornošću.
Predsjednik Udruženja pravnika, prof. dr Branislav Radulović, apostrofirao je dugovječnu saradnju ove asocijacije sa Privrednom komorom, koja datira još od 1935. godine. Ova saradnja rezultira između ostalog, organizovanjem tradicionalnih skupova koji se godišnje održavaju na teme iz oblasti privrednog (kompanijskog) prava i srodnih pravnih disciplina od značaja za članstvo dviju organizacija i druge zainteresovane učesnike.
Među glavnim nedoumicama u primjeni ovog Zakona on je naveo one koje se odnose na pojam javnih preduzeća kojih u normativnom smislu nema u Crnoj Gori, zatim pravni položaj Centralnog registra privrednih subjekata, pitanje pravnog položaja izvršnog direktora i drugo. Predavača je predstavio kao najboljeg profesora privrednog prava srednje generacije sa ovih prostora.
Prof. dr Vuk Radović u uvodu je afirmativno govorio o aktuelnom crnogorskom Zakonu o privrednim društvima.
– Riječ je o solidnom, modernom propisu, za razliku od prethodnog iz 2002. godine, koji predstavlja dobar temelj za budući razvoj kompanijskog prava u Crnoj Gori. Na vama, privrednicima je da ovaj solidni zakon u narednih 10-ak godina učinite sjajnim – rekao je Radović.
Predavač je na ovaj način nagovjestio da postoji značajan prostor za unapređenje ovog zakona, što uopšte nije loša stvar jer prema njegovim riječima, i “najmodernije države mijenjaju kompanijsko zakonodavstvo i to vrlo često”. Ocjenjuje da Crna Gora treba da ide na fokusirane izmjene zakona u skladu sa zahtjevima poslovne prakse.
Profesor je ukazao na izvjesne nedostatke u terminologiji navedenoj u zakonu koja može biti konfuzna (podružnica, pravo prečeg upisa, emisija udjela…). Posebno se osvrnuo na termin “društva od javnog interesa” koji, prema njegovim riječima, u našem zakonu nema izvorno značenje, odnosno ono koje ukazuje na obavljanje djelatnosti od opšteg interesa, već je riječ o javnim akcionarskim društvima i d.o.o. koje emituju hartije od vrijednosti regulisane na tržištu.
– Drugi najveći problem ovog zakona je podnormiranost. Naime, crnogorski Zakon o privrednim društvima ima 333 člana dok recimo u Srbiji sadrži 700. U ovom zakonu je mnogo toga ostalo neuređeno – smatra Radović.
Kako smatra, Zakon je u nedovoljnoj mjeri posvećen regulisanju uloge privrednog društva, preduzetnika, dividendama, povezivanju privrednih društava, hijerarhiji među aktima i organima u privrednom društvu, te da sadrži “veliki broj unutrašnjih protivrječnosti”.
Predavač je između ostalog problematizovao praksu postojanja otpremnina u menadžerskim ugovorima što, prema njegovim riječima ne postoji u kompanijskom pravu, kao ni njihovo nagrađivanje iz dijela dobiti akcionarskog društva.
– Kako povjerilac može da sazove obaveznu sjednicu Skupštine privrednog društva. To je pravni nonsens iz ovog zakona – rekao je on.
Tokom diskusije koja je uslijedila privrednici i predstavnici institucija su istakli izazove u primjeni ovog zakona i sugerisali rješenja za njegovo unapređenje. Stavovi privrednih udruženja o potrebi za izmjenama i dopunama Zakona o privrednim društvima će predstavljati osnov Ministarstvu ekonomskog razvoja za dalji rad na pripremi izmjena i dopuna Zakona o privrednim društvima. U prvom kvartalu biće oformljena radna grupa koja će raditi na pripremi izmjena i dopuna ovog zakona.