Isplatom dogovorene pomoći omogućiti nesmetano poslovanje prevoznika
Na sjednici Odbora saobraćaja Privredne komore Crne Gore, koja je održana 25. oktobra, razmotrene su informacije o poslovanju sektora – kvartalna statistika, zatim inicijative NVO “Klaster prevoz Crne Gore”, te prezentovane Mjere podrške privredi i kampanja “Snaga je u nama”.
Sjednicu je, uz podršku sekretara Odbora Filipa Vujovića, vodio predsjednik Odbora Deda Đelović, a u radu su, pored privrednika, učestvovali direktor Sektora za saobraćaj Privredne komore Zoran Nikolić, direktorica Sektora udruženja Slavica Pavlović, Bojan Radoman iz Ministarstva kapitalnih investicija, Boris Šaban iz Nacionalnog biroa osiguravača i drugi.
Sekretar Odbora Filip Vujović je prezentovao statistiku u sektoru saobraćaja za period januar-avgust 2022, kazavši da je ukupna spoljnotrgovinska robna razmjena Crne Gore prema preliminarnim podacima iznosila 2.760,4 miliona eura, što ukazuje na rast od 48,2% u odnosu na prethodnu godinu.
Prema podacima Monstata u drumskom saobraćaju je u prva dva kvartala 2022. godine prevezeno 2,2 miliona putnika, što u odnosu na uporedni period iz 2021.godine predstavlja rast u broju prevezenih putnika od 72,4 %. Promet putnika na aerodromima u prva dva kvartala 2022. godine iznosio je 676,5 hilj. što je za 136,4% više u odnosu na isti period 2021. godine. U istom periodu, promet robe vazdušnim putem iznosio je 192 tona, što je za 9,0% manje u odnosu na isti period prethodne godine. Prevoz robe željeznicom u prva dva kvartala 2022. godine iznosio je 700 hiljada tona, što je za 88,7% više u odnosu na isti period prethodne godine. U pomenutom periodu, tonski kilometri su iznosili 96,0 miliona, što je za 130,8% više u odnosu na isti period 2021. godine.Ukupan promet u lukama u prva dva kvartala 2022. godine, iznosio je 1,3 mil. tona, što je za 68,7% više u odnosu na isti period 2021. godine. Izvoz je iznosio 880,4 hiljada tona a uvoz 414,4 hiljada tona. U odnosu na isti period prethodne godine izvoz je bio veći za 146.5%, a uvoz veći za 1,0%.
Privrednici su tokom sjednice ukazali da bi bilo dobro da se u ovoj statistici nađu i informacije o prevozu na liniji Bar-Bari.
Davor Dokić predstavio je inicijative koje je pokrenuo NVO “Klaster prevoz Crne Gore”. On je kazao da je tokom pandemije saobraćaj bila jedna od najpogođenijih grana, prvenstveno zbog zatvorenih granica i nemogućnosti za prevoz putnika, te da velikom broju crnogorskih prevoznika prijeti bankrot.
S tim u vezi, Dokić je naveo da je ovaj klaster uputio inicijativu Ministarstu finansija, koje je pokazalo razumijevanje za njihove probleme i obećalo šest rata pomoći u iznosu od 500 € po voznoj jedinici, zbog pogođenosti pandemijom korona virusa.
– Nažalost, isplaćena nam je samo prva rata te pomoći, pa je onda nakon naših protesta i zahvaljujući angažovanju Ministarstva kapitalnih investicija, isplaćena i druga rata pomoći. Preostale četiri rate, u iznosu od 2.000 eura po voznoj jedinici, nam nijesu nikad isplaćene – kazao je on, dodajući da vjeruje da će preostali iznos uspjeti da se pronađe kako bi se spasila mnoga preduzeća u Crnoj Gori koja su pred gašenjem, jer linijski prevoznici trenutno ne mogu biti održivi.
On je takaođe ukazao na visoku premiju stopa osiguranja putnika, što značajno utiče na poslovanje prevoznika.
– Naime, dok naše kolege u Srbiji i Hrvatskoj plaćaju polisu osiguranja putnika 2 eura po putniku, mi u Crnoj Gori plaćamo 11,20 eura po putniku u linijskom saobraćaju a 5,40 eura po putniku u vanlinijskom saobraćaju. Više puta smo se obraćali Nacionalnom birou osiguravača međutim, razumijevanje je izostalo sa njihove strane – kazao je on.
Predstavnici osiguravajućih kuća izrazili su spremnost da se po ovom pitanju uskoro organizuje sastanak, kako bi se vidjelo šta osiguravajuća društva u okviru svoje prakse i mogućnosti mogu da urade i pomognu.
Tokom sjednice, Odbor je jednoglasno usvojio predlog klastera ,,Prevoz Crne Gore” o Ukidanju pravila o opštim uslovima prevoza u linijskom drumskom saobraćaju u dijelu poglavlja VII prelazne vozne karte (čl.18,19 i 20), koji će na dalje ramatranje biti upućen ka reosrnom ministarstvu.
Predstavnik Ministarstva kapitalnih investicija Bojan Radoman kazao je da je, kada je u pitanju Zakon o PDV-u i naplata poreza stranim prevoznicima, upućena inicijativa Ministarstvu finansija, te da će do kraja godine biti donijeta izmjena ovog Zakona i kasnije na osnovu njega podzakonski akt koji će definisati ovu oblast prije početka nove turističke sezone.
Sekretar Vujović prezentovao je Mjere podrške privredi čiji je predlog Komora uputila prema Vladi. On je pozvao da članove Odbora da svojim predlozima doprinesu olakšavanju poslovanja privrede u izazovnim vremenima.
Direktorica Sektora udruženja u Privrednoj komori Slavica Pavlović predstavila je kampanju “Snaga je u nama” koja je počela 1. jula, a ima cilj širenja svijesti o veličini, snazi i značaju privrede Crne Gore. Ona je pozvala sve privrednike da se priključe kampanji i prijave kako bi besplatno promovisali svoje proizvode i usluge.
Privrednici su tokom sjednice ukazali na brojne biznis barijere u ovom sektoru, koje se prvenstveno odnose na nedostatak kvalifikovanih vozača za prevoz robe i putnika, što predstavlja veliki problem domaćim transportnim preduzećima. Pored navedenog, problem predstavlja i odliv kvalifikovane radne snage u inostranstvo, gdje je takođe velika potražnja za ovom vrstom zanimanja. Predlažu da se omogući olakšano dobijanje radnih dozvola za strance, kako bi se navedeni problem prevazišao. Takođe, nelojalna konkurencija i nelegalni prevoz pričinjava veliku štetu legalnim prevoznicima, posebno na sjeveru Crne Gore. Naime, zbog preklapanja nadležnosti opštinske i državne vlasti veoma je teško suzbiti nelegalni prevoz putnika, pa je ta pojava veoma česta kako na lokalnom tako i na međunarodnom nivou.